اتوبوس‌های دریایی در خزر

ایده ای که همه را برنده می کند

کشته ها نصف، بیکاری کم، گردشگری رونق می گیرد

نویسنده: کاپیتان سید حسن گیتی پسند/ طراح طرح ملی گردشگری دریای خزر

تکرار، اهمیت موضوع را همواره کم می کرده است. این ویژگی آنقدر مخرب هست که برای ترمیمش شاید نسلها باید تغییر کنند. اگر یک روز از خواب بلند شوید و طبق عادت معلوم جلوی کیوسک روزنامه تیترها را ببینید و بفهمید که همان شبی که شما در خواب بودید 200 هزار نفر آنسوی جهان به واسطه انفجار بمبی مثلا، جان خود را از دست دادند اتفاق مهمی است. اما اگر به مدت یک ماه این اتفاق هر روز برای شما بیفتد دیگر مرگ 200 هزار نفر در روز سی ام برای شما اهمیتی ندارد. بماند اینکه دولتی 8 سال وعده نفت بر سر سفره ها داد و نه تنها نفتی نیاورد  بلکه نانی را برد. نان بردنش هیچ، وعده هایی که داد و نکرد اثر بدتری گذاشت، چرا که حالا هرکسی وعده ای دهد همقطار با آن دولت می شود و وعده اش اهمیتی نمیابد. شعار همیشه لازم بوده است، شعار ویترین ایده هایی است که قرار است اجرا شود، باید ویترینی باشد تا مردمی دلبسته به آن شوند. تا امتی باور کنند که در پی این شعار ، شعوری وجود دارد.

حالا در این شرایط هرچه شعار پروارتر باشد، بیشتر در مظان این اتهام قرار می­گیرد که سنگ بزرگ علامت نزدن است. اما دلخوشی این ایده­ها به تدبیری است که در شعار دولت جدید خوش نشسته است. تدبیری که قرار است بی­هیچ ملاحظه­ای نه تنها تهدیدها را فرصت کند، بلکه از فرصت­های موجود نهایت بهره را برد.

یک: میزان بی­کاری تنها در استان مازندران به گواه گفته نماینده این استان در مجلس شورای اسلامی 12 درصد است. این رقم در استان­های همسایه مثل گیلان هم چندان بهتر نیست. حالا با اجرای ایده­ای کاربردی در این بوم، حدود 17 هزار فرصت شغلی ایجاد می­شود. چرا باید این ایده پشت سدها و موانع اداری و عدم حمایت سازمانی در حد یک ایده باقی بماند؟ ایجاد این تعداد فرصت شغلی در این فضا نه تنها می­تواند از بسیاری از آسیب­های اجتماعی بکاهد، بلکه به تزریق نشاط و امید در این منطقه اضافه کند. حالا ایجاد این تعداد فرصت شغلی در فاصله ای یکساله شعار است!؟ شعار است اما ضمانت اجرایی دارد. این تنها یک بخش از این ایده ملی است.

دو: تعداد کشته های جاده ای در ایران آنقدر به شهرت رسیده است که شاید خارج نشینان دیگر به داریوش و کوروش و جاذبه های مهم گردشگری ایران را نشناسند اما می دانند در این سرزمین کشته های جاده ای از جنگ هشت ساله بیشتر بوده است، هر بار تصمیماتی گرفته می شود و هر بار ناکام از این میزان کشته ها. اگر طرحی وجود داشته باشد که حداقل از این میزان کشته در سه استان شمالی کشور ( که بیشترین تردد در سال را به خود می بیند) در حد 50 درصد بکاهد آیا برای مسئولان ( حداقل این استان ها) چشمگیر نیست؟ اینکه کشته های جاده ای این سه استان نصف شود تنها شعار است!؟ شعار است اما ضمانت اجرایی دارد. این تنها یک بخش از این ایده ملی است.

سه: در این شرایط عجیب منطقه ای، در وضعیتی که ایران در تیررس تحریم ها به اقتدار مقاومت می کند، طرحی که بتواند از میزان سوخت مصرفی در سه استان شمالی بکاهد تنها یک شعار است؟! این که گردشگری در این سه استان را به معنای تمام کلمه متحول می کند، اینکه می تواند سرمایه گذاران خارجی را به راحتی به این منطقه بکشاند تا ضمن درآمدزایی برای این بوم و سرزمین ذهنیت اشتباه آنها را در رابطه با عدم امنیت اقتصادی ترمیم کند، اینها شعار است؟!

شعار آغازی است بر اجرای ایده ها. همین شعارها را ملاک بگیرید و کلاهتان را قاضی کنید که چرا طرحی که پسوند «ملی» را یدک می کشد اینگونه تنها چشم انتظار حمایت مسولان است.

گردشگری دریایی خزر

به بهانه روز دریانوردی، آموزش و اشتغال؛ کسب و کار بررسی می کند

اول مهر نزدیک است و بسیاری در تکاپوی بازگشایی مدارس و برخی هم به واسطه نزدیک شدن هفته گردشگری در حال برنامه ریزی برای برگزاری مراسم این هفته بسیار مهم برای کشورمان هستند اما دریغ از اینکه اول مهر روز دریانوردی، آموزش و پژوهش و اشتغال نیز نامگذاری شده است.

هرچند دیگر نقاط جهان روز جهانی گردشگری را جشن می گیرند اما ایران به پشتوانه وسعت وجاذبیت های تاریخی و طبیعی خود هفته ای را به این مهم اختصاص داده و به جشن و برگزاری مراسمی ویژه در این زمینه می پردازد بنابراین اهمیت صنعت گردشگری برای کشورمان از این تصمیم کاملا مشخص و واضح است و مسئولان سعی دارند با برگزاری اینگونه برنامه ها علاوه بر رونق گردشگری داخلی پای خارجی ها را هم به میان آورند اما امسال روز جهانی گردشگری در ایران به دو دلیل عمده بسیار پراهمیت تر از قبل خواهد بود.

اول اینکه دولت تدبیر و امید با برنامه ای در زمینه توسعه گرشدگری کار خود را آغاز کرده است و دوم شعار روز جهانی گردشگری است که می گوید:«گردشگری و آب، حفظ میراث مشترک».

اگرچه برنامه های کاملا مشخصی از سوی دولت و دست اندرکاران صنعت گردشگری برای توسعه آن تدوین شده است و بررسی آنها خارج ازحوصله این بحث اما شعار روز جهانی گردشگری با توجه به امتیازات آبی و ساحلی کشورمان رنگ و بوی دیگری به این هفته یعنی هفته گردشگری امسال داده است و از این رو کسب و کار سراغ یکی از کهنه کاران دریانوردی که حدود سه دهه از عمرش را روی عرشه کشتی سوار بر امواج دریا ها بوده رفته است تا از امتیازات گردشگری دریایی ایران و شرایط توسعه آن پرس و جو کند .

کاپیتان سید حسن گیتی پسند علاوه بر کوله باری از تجربه دریانوردی به عنوان طراح طرح ملی گردشگری دریایی در دریای خزر نیز بین اهالی گردشگری و دریانوردی کشورمان شناخته شده است اما این فعال عرصه گردشگری و دریانوردی ناگفته های بسیاری از بی مهری دولت دهم و مسئولان قبلی سازمان میراث فرهنگی به این طرح ملی دارد که مطالعه آنها برای شما خالی از لطف نیست.

گیتی پسند سخن خود را با ارایه تاریخچه ای از این طرح که از سال 1385 شمسی درگیر آن شده است آغاز می کند و می گوید: با توجه به تجربه دریا نوردی خودم و پتانسیل های دریایی کشورم ایران متوجه شدم پروژه های دریایی عظیمی را می توان در محدوده دریای خزر اجرا کرد چون سواحل جنوبی کشورمان همواره به واسطه وجود نفت مورد توجه مسئولان بوده است اما این خزر است که از دید مسئولان با تمام ظرفیت هایش پنهان ماندهاست و ظاهرا به دست فراموشی سپرده شده.

وی در این زمینه می افزاید: اولین بار طرح آمبولانس دریایی را به واسطه تعداد بسیار بالای غریق در سواحل خزر به مسئولان دولتی ارایه کردم. با توجه به مطالعاتم متوجه شدم بسیاری از مجروحان حوادث مختلف جاده به دلیل ترافیک جاده های نوار ساحلی ایران در طول مسیر انتقال به بیمارستان جان می سپارند و بسیاری از غریق ها هم به دلیل دیر رسیدن کمک از دنیا می روند بنابراین با استفاده از پتانسیل بسیار مناسب آبهای ساحلی می توانیم از آمبولانس های دریایی به خوبی استفاده کنیم که متاسفانه این طرح بسیار کارآمد نیز مورد بی مهری مسئولان وقت قرار گرفت و با کپی برداری از طرح اصلی طرحی بسیار ناکارآمد با هزینه ای بسیار هنگفت اجرایی شد که البته هم اکنون هیچ خبری از آن نیست.

این کاپیتان کهنه کار در ادامه می گوید: به هر حال با تمام ناملایمان مسئولین به واسطه علاقه ای که دریای دارم به مطالعات خودم در نوار ساحلی خزر ادامه دادم که به ضعف بسیار عمده ای در زمینه حمل و نقل دریایی این منطقه و پتانسیل بسیار بالای آن که توجه اقتصادی هم دارد پی بردم . طرحی را با نام طرح گردشگری دریایی خزر که شامل 4 فاز بود به دولت ارایه کردم.

همان سال و در نمایشگاه دریانوردی این طرح توسط ریاست جمهوری طرحی ملی اعلام و مقرر شد با همکاری تمام ارگان مسئول مثل صنعت بیمه، وزارت نفت، وزارت راه، سازمان بنادر، میراث فرهنگی و محیط زیست اجرایی شود اما دریغ از همکاری که این طرح تا همین امروز درگیر کاغذبازی مسئولان شده و به جز سازمان بنادر و محیط زیست ارگان های دیگر هیچگونه همکاری با بنده نکرده اند با توجه به این که این طرح ، طرحی ملی و مولد برای جامعه کشورمان است.

این کهنه کار دریایی ضمن تاکید ملی بودن این طرح و لزوم همکاری مسئولان ادامه می دهد: با توجه به تحقیقات گسترده بنده و تیم کارشناسی من تمامی زیرساخت های این طرح هم اکنون در نوار ساحلی خزر مهیاست و فقط کافی است که دولت با اختصاص بودجه ای بسیار اندک شرایط ورود چند فروند شناور مورد نیاز اولین فاز این طرح را فراهم کند تا با توجه به اقتصادی بودن آن مراحل اجرایی شدن فازهای دیگر نیز انجام شود.

کاپیتان گیتی پسند می گوید: همانطور که در اصل طرح مطرح شده است این طرح می تواند حدود هفده هزار فرصت شغلی مستقیم و غیر مستقیم را به جوانان حاشیه دریای خزر که از معضل بیکاری و رکود اقتصادی رنج می برند ، هدیه دهد و زمینه رشد و ترقی اقتصادی منطقه باشد، اما دریغ از همکاری در خزر که هم اکنون شاهد انعقاد قرارداد برقراری خطوط کشتیرانی مسافری بین ایران عمان هستم .

وی ضمن اشاره بر تاخیر 4 ساله این پروژه تاکید می کند : با توجه به نرخ بیکاری منطقه اگر این پروژه از همان روز اول اجرایی شده بود هم اکنون تعدادبسیاری از جوانان کشور بخصوص منطقه مشغول به کار مولد بودند و هزینه بسیار هنگفتی هم از دوش دولت برداشته می شد، سئوال اینجاست که چه تفاوتی بین سواحل جنوبی وشمالی کشور است؟ پس چرا این طرح که ملی اعلام شده و هم اکنون که دولت نیازمند تولید شغل برای متقاضیان کار است به آن توجهی ندارد.

کاپیتان گیتی پسند به ورود روزانه حدود یکصد دستگاه تریلر از مرزهای غربی و شمال غربی کشورمان به ایران خبر می دهد و می افزاید این تریلرها که حامل اقلام صادراتی ترکیه و دیگر کشورها برای کشورهای شمال شرقی وشرق کشورمان هستند باید نوار ساحلی خزر را طی کنندو در برخی موارد هم مجبور هستند به تهران آمده و از جاده فیروزکوه به مسیر خود ادامه دهند که این موضوع یعنی هزینه بسیار زیاد نگهداری از جاده ها برای کشورمان و نیاز به سوخت اضافه برای حرکت و حمل و نقل این تریلرها در کنار تریلرهای خودی حال آنکه با اجرای فاز اول و ورود کشتی های رورو به منطقه می توان علاوه بر کاهش ترافیک جاده و اصطلاح جادهای مواصلاتی کشور میزان قابل توجهی از سوخت صرفه جویی کنیم، این درحالی است که روزانه حدود دو میلیون سفر درون شهری بین شهرهای نوار ساحلی توسط ساکنان صورت میگیرد که علاوه بر سوخت ، سوانح ناگواری نیز در پی خواهد داشت این موضوع هم با ورود اتوبوس های دریایی که هم اکنون بسیاری از ایستگاههای آن آماده بهره برداری هستند می توانند جان  بسیاری از همو طنانمان را حفظ کند و در محیط زیست و صنعت بیمه کشورمان توجیه اقتصادی داشته باشد.

وی به مبحث گردشگری این طرح اشاره دارد و می گوید: همانطور که می دانیم تعداد بسیاری از هموطنانمان هر ساله به کشورهای شمالی ایران از طریق جاده و هوایی سفر می کنند که با راه اندازی خطوط کشتیرانی مسافری علاوه بر ایجاد جاذبه ای جدید برای گردشگری دریایی خزر می توانیم هزینه سفر این گروه را به کشورهای مورد علاقه شان کاهش دهیم چون حمل و نقل دریایی یکی از ارزان ترین روش های حمل ونقل است.

گیتی پسند با تاکید بر توجه ویژه دولت یازدهم به این طرح که سالهاست غریق بروکراسی اداری شده است می گوید: دریای خزر به عنوان گنجی پر از جواهر هنوز دست نخورده باقی مانده و می توان با اجرایی کردن این طرح ملی منافع آن را به کل اقتصاد کشورمان هدیه داد. طرحی که علاوه بر توجیه اقتصادی در زمینه صرفه جویی در صنعت سوخت ، بیمه اشتغالزایی نیز در پی خواهد داشت.

طراح طرح ملی گردشگری دریای خزر در پایان می افزاید: اگر دولت زمینه اجرایی شدن اولین فاز این طرح را فراهم کند بدون تردید توجیه اقتصادی آن دیگر مراحل و فازهای طرح را اجرایی خواهد کرد بنابراین کافی است که دولت شرایط ورود شناورهای مورد نیاز فاز اول این طرح را فراهم کند تا خود طرح دیگر شرایط را برای تکمیل فازهای بعدی در اختیار آن قرار دهد.

حاشیه جنوبی خزر نیازمند توجه ویژه مسئولان

روتیتر : حاشیه جنوبی خزر نیازمند توجه ویژه مسئولان

تیتر : دریای خزر تشنه طرح های نوین گردشگری

نویسنده: عماد عزتی

سوتیتر: طرح های نوین گردشگری در دریای خزر فقط حمایت قانونی دولت را می طلبد و نیازی به بودجه های دولتی ندارد

سواحل زیبا و آب و هوای جنگلی همواره برترین امتیازات در جذب گردشگران به اقصی نقاط جهان بوده اند و عامل اساسی در تعیین مقصد آنها به شمار می روند.

ایران به عنوان کشوری که حدود 2000 کیلومتر نوار ساحلی در شمال و جنوب کشور خود در اختیار دارد، از نظر طبیعی می تواند به عنوان اصلی ترین مقصد گردشگری منطقه با توجه به امکانات طبیعی خود باشد، اما بنابر صدها دلیل هنوز حتی نمی تواند پاسخگوی نیاز مسافران وطنی خود باشد، چه رسد به این که دنبال جذب گردشگران خارجی برای رونق کسب و کار ساحل نشینان باشد.

اگرچه فعالیت هایی در سواحل خلیج فارس صورت گرفته که آن هم جای بحث و بررسی بیشتری دارد، اما دریای خزر هنوز بکر باقی مانده و درواقع نتوانسته توجه سرمایه گذاران به جز در بخش ساخت و ساز ویلا و اقامتگاه را به خود جلب کند.

این منطقه گردشگرپذیر ایران اگرچه همواره مورد توجه گردشگران داخلی ایران و برخی از اعراب قرار گرفته، اما این توجه صرفا مسئولان را به ساخت مراکز اقامتی عمومی و خصوصی تشویق کرده است.

به گفته سیدحسن گیتی پسند، طراح طرح گردشگری خزر، این مناطق بسیار مناسب هنوز طرح های کلان گردشگری آب را به خود ندیده و تمام گردشگران وقتی به لب ساحل می رسند، درواقع همانجا متوقف می شوند حال آن که می توان تجمع این همه گردشگر که طبق آمارهای موجود هر هفته چند میلیون نفر هستند را به داخل آب هدایت کرد و رونق گردشگری را به آن مناطق هدیه داد.

این فعال گردشگری درباره توانمندی های خزر می گوید: هنوز سطح آب و عمق آب دریای خزر بخوبی در راستای توسعه گردشگری ایران و منطقه مورد استفاده قرار نگرفته است در حالی که با اجرای طرح های نوین گردشگری می توان این منطقه را متحول کرد.

کاپیتان سیدحسن گیتی پسند در این باره می افزاید: رستوران، ویلا، هتل و به طور کلی خدمات اقامتی به میزان کافی چه بسا بیش از نیاز منطقه موجود است، اما هنوز جاذبه های نوینی در این منطقه  نمی بینیم.  شهربازی های مدرن، قایق های تفریحی، مدرسه قواصی، هتل های شناور یا حتی شهرک های شناور در این مناطق می تواند به عنوان بهترین جاذبه های نوین در نظر گرفته شود.

گیتی پسند اضافه می کند: در پیک سفر ایران یا فصل تابستان و تعطیلات عید نوروز، شاهد کیلومترها ترافیک در جاده های مواصلاتی منطقه هستیم و بین شهرهای ساحلی هم برای تردد مشکل ایجاد می شود، حال آن که با بهره گیری از دریا و حمل و نقل دریایی علاوه بر هدایت ترافیک به داخل آب می توانیم از تمرکز گردشگران در شهرهایی مثل نور، محمودآباد یا چالوس و رامسر جلوگیری کنیم. با ایجاد جاذبه های نوین درواقع می توانیم سفرهای گردشگران داخلی و خارجی به منطقه را مدیریت کنیم تا استان های شمالی ایران هم شاهد رونق مناسب گردشگری باشند.

این فعال گردشگری در ادامه به موضوع ورود گردشگران خارجی بخصوص از حاشیه شمالی دریای خزر اشاره کرد و گفت: اگر خطوط دریایی بین ایران و کشورهای حاشیه خزر راه اندازی شود، سالانه چندین میلیون گردشگر از سواحل شمالی پذیرایی خواهیم کرد، چون در فصل زمستان شمال منطقه خزر هوای مساعدی ندارد، در صورتی که حاشیه جنوبی یعنی کشورمان می تواند با آب و هوای مناسب خود و البته امکانات استاندارد گردشگری ، میزبان گردشگران شمالی باشد.

کاپیتان گیتی پسند در انتها به نکته اصلی اشاره می کند و می گوید با بهره گیری از پتانسیل حمل و نقل دریایی درواقع چندین وزارتخانه از صرف هزینه های هنگفت برای خدمات رسانی رها خواهند شد و می توانند بودجه های مربوطه به سازمان و ارگان خود رابه امور خدماتی در دیگر نقاط ایران اختصاص دهند.

وی در این زمینه به وزارت کار و امور اجتماعی ، وزارت راه ، وزارت بهداشت ، بیمه مرکزی ، پلیس راه و از همه مهمتر شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی اشاره کرد و ادامه داد اگر بتوان از امکانات دریایی خوب بهره برد ترد جاده های ساحلی کاهش خواهند یافت و در نهایت تصادفات به حداقل خود خواهد رسید و در نهایت میزان مصرف سوخت در منطقه به میزان قابل ملاحظه ای کاهش می یابد که همه به نفع جامعه ایران و البته محیط زیست خزر خواهد بود.

گیتی پسند ، درباره جذب سرمایه برای اجرای طرح های نوین گردشگری می گوید: هم اکنون بسیاری از سرمایه گذاران داخلی ایران هستند که آماده سرمایه گذاری در کشور هستند اما متاسفانه هیچ ارگان یا مرجعی برای جذب و هدایت این سرمایه های سرگردان وجود ندارد و در نهایت این سرمایه ها به ویلاسازی ختم می شود اما خارجی ها هم دچار همین سردرگمی شده اند بسیاری از کشورها مثل سرمایه گذاران ترک، اسپانیایی، قزاقستانی و اندونزیایی هم اکنون در منطقه حاضر هستند اما در نهایت به ساخت هتل چند ستاره فکر کرده اند.

 این یعنی بی برنامه بودن مسئولان امر چون واقعا خزر فقط به هتل و اقامتگاه لوکس و چند ستاره نیازمند نیست بلکه هم اکنون دریای خزر تشنه طرح های نوین وسودآور گردشگری مثل ایجاد شهربازی های مدرن، باشگاههای هوانوردی ، شهرک های شناور است که می توان با مدیریت دقیق سرمایه لازم را به راحتی از بخش خصوصی و سرمایه گذاران خارجی جذب کرد.

طراح طرح ملی گردشگری دریایی خزر می گوید اینگونه طرح ها واقعا نیازمند بودجه های دولتی نیست و فقط نیازمند مساعدت و اطلاع رسانی ارگان های مربوطه است چون سرمایه و تخصص بخش خصوصی حاضر است اما اطلاعی از اینگونه طرح ها در اختیار آنها نیست تا سرمایه گذاری کنند و از سوی دیگر دولت فقط باید با تصویب قوانین لازم تضمینی برای سودآوری طرح باشد و نظارت کلان بر کار داشته باشد.

گیتی پسند درباره آلودگی محیط زیست در تالاب انزلی و بخصوص دریای خزر می گوید اگر مسئولان محیط زیست توجه داشته باشند هم اکنون اکثر شناورها و قایق های مورد استفاده ساکنان خزر از استانداردهای پایین آلایندگی برخوردار هستند و به قول معروف تاکسی برگشتی هستند در حالی که با اجرای طرح های نوین و ورودی اتوبوس های دریایی به منطقه این گونه آلودگی ها هم به حداقل خود خواهد رسید و با فراهم کردن شرایط مالی مناسب برای دارندگان شناورهای قدیمی می توان تمام ناوگان حمل ونقل سنتی محلی را مدرن کرد  که همین موضوع زمینه ساز اشتغال هزاران نفر از جوانان منطقه خواهد بود.

وی ابراز امیدواری کرد دولت یازدهم با توجه به این امتیازات مساعدت لازم با طرح های نوین گردشگری دریایی بخصوص طرح ملی گردشگری دریایی خزر را انجام دهد تا به زودی همگان شاهد امتیازات ویژه آن باشند . به عقیده وی ساخت وساز برای منطقه نه تنها مفید نیست و ایجاد اشتغال نمی کند بلکه باعث از بین رفتن جنگل ها ومراتع منطقه و تخریب محیط زیست خزر می شود در حالی که با استفاده از امتیاز آب می توان هم اشتغالزایی قابل ملاحظه ای به صورت دایم برای جوانان ممنطقه فراهم کرد و هم می توان جلوی تخریب محیط زیست منطقه را گرفت تا هر ساله شاهد ورود گردشگران داخلی و خارجی به حاشیه جنوبی خزر و در نهایت رونق اقتصادی مردم ساحل نشین خزر باشیم.