گردشگری پزشکی

فرهنگی یا اقتصادی مسئله این است؟

همچنان که مبحث گردشگری در دهکده جهانی  به عنوان یکی از صنایع پولساز این کره خاکی، دغدغه بسیاری از کشورها است. اهمیت اقتصادی این صنعت نوظهور باعث شده تا بسیاری از دست اندرکاران و فعالان عرصه گردشگری برای به دست آوردن سهم بیشتری از درآمد کلی آن دست به هر کاری بزنند و از هیچگونه تلاشی فروگذار نکنند.

برهیچ کس پوشیده نیست که سفارتخانه های یک کشور، خارج از مرزهایش به عنوان اولین مکانی هستند که با توجه به آشنایی مسئولان و کارکنان با جامعه میزبان ، می توانند مهمترین نقش در زمینه جذب گردشگران به سرزمین مادری داشته و باعث رشد و رونق صادرات نامرئی کشورشان بشوند.

از این رو و با توجه به اینکه توسعه صنعت گردشگری کشورها و حضور گسترده گردشگران داخل مرزهای یک کشور خود بهترین سیاست تعامل با دیگر جوامع است، بسیاری از دولت​ها  شرح وظایف جدیدی را برای کارکنان سفارتخانه ها یشان بخصوص در بخش فرهنگی درنظر گرفته اند، که حاصل آن می​تواند حکم مکملی برای سیاست های کلان گردشگری کشور متبوعشان باشد.

این در حالی است که ایران اگرچه طبق گزارش سازمان جهانی گردشگری هم اکنون به عنوان یکی از ده کشور پر جذابه و ارزان برای گردشگران جهان است، اما دست اندرکاران صنعت گردشگری بخش دولتی هنوز پی به ارزش واقعی سفارتخانه ها و بخش های مختلف آنها در رشد و توسعه صنعت گردشگری نبرده اند و به قول معروف هنوز اندرخم یک کوچه اند که تازه به فکر ایجاد بخش رایزن گردشگری افتاده اند.

این غفلت زمانی که برخی از دست اندرکاران دولتی صنعت گردشگری طرحی تازه را با نام رایزنان گردشگری به دولت پیشنهاد دادند بیش از پیش خودنمایی می کند و بیانگر آن است که هنوز سیاست گذاران کلان گردشگری ایران به ظرفیت های بالقوه این اماکن به ظاهر دیپلماتیک خارج از مرزهایمان پی نبرده اند و علی رغم وجود بخشی مشابه تازه به فکر افتتاح بخشی دیگر افتاده اند.

در این زمینه ایرج ندیمی سخنگوی فراکسیون گردشگری مجلس شورای اسلامی ایران می گوید: هرچند این طرحی تازه از سوی دولت نیست و در دولت گذشته مطرح شده بود اما موانع و مشکلاتی که در راه اجرای آن وجود داشت باعث شد تا به عنوان میراث دولت قبل به دولت یازدهم برسد و هم اکنون هم با توجه به رویکرد جدید دولت یازدهم به صنعت گردشگری دوباره آن موضوع مطرح شده و در صدر اخبار قرار گرفته است.

سخنگوی فراکسیون گردشگری مجلس ضمن تاکید بر جایگاه بسیار مهم سفارتخانه های ایران خارج از مرزها در صنعت گردشگری می گوید: بسیاری از مسئولان و دیپلمات های کشورمان که در سفارتخانه های کشورمان مشغول انجام وظیفه هستند با صنعت گردشگری بیگانه اند و شناخت درستی از آن ندارند و با توجه به اینکه در حال حاضر این افراد گرفتاری های مهمتری از جمله رفع اثر تحریم های یکجانبه علیه ایران را در اولویت های کاری خود قرار داده اند از صنعت گردشگری غافل دور شده اند در حالی که همین صنعت می تواند به سادگی به هدف اصلی آنها که بی اثر کردن تحریم های یکجانبه علیه ایران است کمک کند.

این نماینده مجلس درباره طرح پیشنهادی برای ارسال رایزنان گردشگری به سفارتخانه های ایران در بازارهای هدف گردشگری کشورمان معتقد است: با توجه به رویکرد جدید دولت مبنی بر توسعه صنعت گردشگری کشورمان اگرچه این طرح مناسب شرایط کنونی به نظر می رسد اما شاید بتوان راهکارهای دیگری برای دست یابی به این خواسته یعنی رونق صادرات نامرئی کشورمان بیابیم تا با کمترین هزینه اما بیشترین بازده به نتیجه مطلوب برسیم.

وی ضمن تاکید بر توسعه حضور ایران در بازارهای هدف گردشگری کشورمان می افزاید : شاید بتوان با آموزش و ایجاد کلاس هایی مشورتی در این زمینه از ظرفیت رایزنان فرهنگی در این زمین استفاده کرد و فعلا از تحمیل هزینه ای اضافه به دولت برای ایجاد جایگاه رایزنان گردشگری جلوگیری کنیم.

ندیمی در ادامه به این وظایفی که رایزنان فرهنگی بر عهده دارند اشاره می کنند و می گوید : اساس حضور این افراد خارج از مرزهای کشورمان این است که مردم کشور میزبان خود را با فرهنگ غنی ایران اسلامی آشنا کنند و با برگزاری مراسم ، جشنواره ها یا هفته های فرهنگی زمینه تبادل فرهنگ ایران و کشور میزبان را حاصل نمایند بنابراین از آنجا که گردشگری هم امری فرهنگی محسوب می شود می تواند امیدوار بود که با کمی آموزش به این افراد یعنی رایزنان فرهنگی کشورمان خارج از مرزهای ایران با توجه به آداب و سنن و فرهنگ کشور میزبانشان زمینه ساز رشد و توسعه گردشگری ایران باستانی شد چون براساس آمار بیشتر گردشگران در حال حاضر برای آشنایی با فرهنگ و آداب و سنن دیگر کشورها بار سفر می بندند.

از سوی دیگر محمد حسن کرمانی، رئیس هیات مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی ایران می گوید: هم اکنون مسئولان سفارتخانه ها و دیگر مسئولان کشورمان بر سر این دوراهی باقی مانده اند که رایزنان فرهنگی بانی توسعه گردشگری ایران هستند یا رایزنان اقتصادی ؟

این فعال بخش خصوصی گردشگری کشورمان ضمن تاکید بر همگانی بودن توسعه گردشگری کشورمان می گوید : از آنجا که در همه جای دهکده جهانی گردشگری را صادرات نامرئی و صنعت گردشگری می خوانند شاید این تصور غلط به وجود آمده که بخش بازرگانی سفارتخانه ها مسئول این کار است دریغ از اینکه سفر و گردشگری امری فرهنگی و است و مستقیم با آداب و سنن کشور میزبان و گردشگران ارتباط دارد اما بطور کلی گردشگری و توسعه آن هرچند امری فرهنگی است ولی در نهایت تمام راه ها به رم ختم می شود و آنهم کسب درآمد از توسعه گردشگری است .

کرمانی در باره استفاده از ظرفیت های سفارتخانه ها جهت جذب گردشگران به دیدنی های کشورمان تصریح می کند: با توجه به شرایط کنونی ایران که قصد توسعه و رونق اقتصاد گردشگری را دارد زیاد نباید به فکر این باشیم که کدام گروه مسئول است و باید تمام وظایف را انجام دهد بلکه باید با تدوین سیاستی دقیق و البته همسو از سوی سکاندار گردشگری کشورمان یعنی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری زمینه را فراهم کنیم تا تمام ارگان ها چه اقتصادی ، چه فرهنگی با تکیه بر توانمندی های بخش خصوصی بتوانند نظر گردشگران را به داشته های ایران جلب کنند و آنها را مشتاق به سفر ایران کنند.

محمدحسن کرمانی در پایان ضمن تاکید بر توسعه هرچه سریعتر گردشگری کشورمان با توجه به پتانسیل ها و زیرساخت های کشورمان می گوید: با توجه به تجربه تقریبا سه دهه ای من در این زمینه یعنی گردشگری هم اکنون نباید به فکر ایجاد بخشی جدید در سفارتخانه ها باشیم چون تمام امکانات فراهم است به این صورت که می توانیم با توجه به تجربه و اشنایی بخش بازرگانی سفارتخانه ها با کشور میزبان زمینه ساز حضور گسترده گردشگری ایران در نمایشگاه های بین المللی گردشگری شده و در همین فرصت از آنجا که گردشگری پل ارتباطی میان فرهنگ هااست رایزنان فرهنگی که به عقیده من همان رایزنان گردشگری هستند نیز وارد عمل شوند و به ترویج و تشویق سفر گردشگران به ایران بپردازند تا حاصل این همکاری ورود گردشگران به کشورمان باشد.

 بنابراین بخش بازرگانی و فرهنگی سفارتخانه ها هرگز نباید در زمینه توسعه گردشگری از یکدیگر جداگانه عمل کنند بلکه باید همراستا و در یک جهت باشند.

موازی کار بزرگترین معضل گردشگری سلامت ایران

گردشگری سلامت یکی از بزرگترین صنایع گردشگری حاصل از بهم پیوستن دو صنعت پردرآمد سفر و پزشکی در جهان است که کشورمان ایران با توجه به سابقه بسیار طولانی در پزشکی هم اکنون می تواند بهترین مقصد گردشگری پزشکی در دهکده جهانی باشد اما متاسفانه تا کنون این امر محقق نشده است و علی رغم توانایی بالای ایران نتوانسته ایم سهم گسترده ای از درآمد هنگفت این نوع از صادرات نامرئی را به خودمان اختصاص دهیم . بنابراین گفت و گویی اختصاصی در این زمینه با رئیس اداره گردشگری سلامت ایران دکتر حسن راشکی داشتیم.

دکتر حسن راشکی ضمن ابراز خرسندی به دلیل تشکیل شورای راهبردی گردشگری سلامت ایران می گوید: گردشگری سلامت ایران علی رغم امتیازات گسترده ای که در اختیار دارد تاکنون به دلیل موازی کاری های گسترده مغفول مانده و نتوانسته ایم به خوبی از آن استفاده کنیم حال آنکه به واقع تخصص و امتیازات ویژه ایران می تواند از کشورمان برترین مقصد گردشگری سلامت را بسازد.

وی درباره معضلات گذشته می افزاید: تا کنون موازی کاری عمده معضل گردشگری سلامت کشورمان بوده که به دلیل نبود ارگان یا سازمانی به عنوان مسئول اصلی نتوانسته ایم به آن رسیدگی کنیم و از مشکلاتش رهایی یابیم، موضوعی که قرار است شورای راهبردی گردشگری سلامت که با پیگیری های گسترده انجمن گردشگری سلامت ایران و البته وزارت بهداشت در کنار همکاری سازمان میراث فرهنگی و وزارت امور خارجه شکل گرفت ، به آن خاتمه دهد.

دکتر راشکی ضمن اشاره به امضای تفاهم نامه بین وزارت بهداشت، وزارت امور خارجه ، نیروی انتظامی و سازمان میراث فرهنگی اشاره می کند و می افزاید: این تفاهم نامه در واقع اولین گام این شورا بوده چون گردشگری سلامت ایران همانطور که قبلا نیز اشاره شد از موازی کاری رنج می برده و همین موضوع باعث حضور گسترده دلالان در گردشگری سلامت کشورمان بوده و با این تفاهم نامه امیدواریم که به معضل پایان دهیم.

رئیس اداره گردشگری سلامت وزارت بهداشت با تاکید بر حذف دلالان گردشگری پزشکی در کشورمان تصریح می کند: دلالان گردشگری سلامت در کشورمان با توجه به خلاء های بزرگ قانونی تا کنون توانسته اند به فعالیت خود ادامه دهند که از این پس بدون تردید کارشان سخت تر خواهد شد چون این نوع فعالیت آنها می تواند به دلیل نبود اطلاعات دقیق این افراد از تخصص ها و خدمات مورد نیاز گردشگران نیازمند به ایجادخسارت های جبران ناپذیر برای گردشگری سلامت ایران منتهی شود؛ خسارتی که مدت های زیادی لازم است تا بتوانیم اثرات آن را کاهش دهیم.

وی به وجود رقابت گسترده در مناطق مختلف جهان برای جذب گردشگران پزشکی از سوی کشورهای مستعد اشاره می کند و می گوید: اگر واقعا قصد حضور در این صنعت را داریم بایدبتوانیم  بسته های قابل رقابتی نسبت به دیگر کشورها ارایه دهیم و نظر گردشگران نیازمند را به توانمندی های گردشگری پزشکی ایران جلب کنیم که در این زمینه نمی توان به امتیازات دنیای مجازی بی تفاوت باشیم راهکاری که هم اکنون بسیاری از کشورهای مطرح گردشگری از آن در زمینه های مختلف مثل گردشگری پزشکی استفاده می کنند.

دکتر راشکی ضمن تاکید بر استفاده از دنیای مجازی می گوید: با توجه اهمیت این موضوع ابتدا قصد داریم با جمع آوری اطلاعات دقیق از مراکز مستعد و بیمارستان های مناسب جذب گردشگران پزشکی و ثبت آنها در پرتالی مخصوص زمینه معرفی توانمندی های هر یک را به نیازمندان فراهم کنیم و به همین دلیل یکی از برنامه های ما ایجاد دپارتمان گردشگری سلامت در این بیمارستان هاست چون به اعتقاد ما بخش مربوط به پذیرش گردشگران پزشکی باید جدا از بیماران عادی بیمارستان ها باشد .

این در حالی است که راشکی درباره برنامه های این شورا ادامه می دهد: ابتدا باید با به دست آوردن آمار دقیق از مراکز قابل استفاده در این زمینه اقدام به ایجاد دپارتمانی مخصوص در آنها کنیم و با استفاده از دنیای مجازی آنها را به یکدیگر مرتبط نماییم تا علاوه بر امکان رسیدگی به نحوه ارایه خدمات این مراکز توسط مسئولان بتوانیم روند معرفی دقیق آنها به بازارهای هدف را فراهم نماییم.

رئیس اداره گردشگری سلامت وزارت بهداشت با اشاره به تخصص پزشکان کشورمان می افزاید: اگرچه نام پزشکان ایرانی در سراسر جهان بسیار خوش درخشیده است و همین موضوع می تواند به عنوان سرمایه ای دقیق برای توسعه گردشگری پزشکی کشورمان باشد اما نمی توان از نکته نرسینگ (مراقبت های پس از خدمات پزشکی) چشم پوشی کرد نکته ای که اگر از آن غافل باشیم نمی توانیم نتیجه خوبی در این زمینه به دست آوریم بنابراین باید کادر مناسب نیز آموزش داده شود و در نهایت برای ارایه خدمات به گردشگران سلامت نیازمند در مراکز شناسایی شده حاضر شوند.

وی درباره زمینه های مناسب گردشگری سلامت در ایران می گوید: هم اکنون اصلی ترین درخواست های خدمات از ایران در بخش جراحی های قلب و عروق، زنان و زایمان، نازایی و البته جراحی های زیبایی است و می توانیم با توجه به تخصص های موجود متخصصان ایرانی در زمینه پیوند اعضا اقدام مناسبی داشته باشیم .

رئیس اداره گردشگری سلامت وزارت بهداشت می افزاید: احداث شهرک های سلامتی در کشورمان یکی از امتیازات ویژه در این نوع گردشگری است که هم اکنون در برخی از شهرها به کار گرفته شده اند هرچند باید این امتیاز با همکاری تمام عیار بخش خصوصی و البته مسئولان دولتی در سراسر ایران به کار گرفته شود.

دکتر حسن راشکی ضمن تاکید براینکه گردشگری سلامت فقط بخش درمانی نیست و می تواند به گردشگری پیشگیرانه نیز چشم امیدداشت می گوید: با توجه به طبیعت ایران و وجود برخی از امتیازات مثل چشمه های آبگرم، مناطق بکر کوهستانی و جنگلی باید در گردشگری پزشکی به این موضوع توجه ویژه ای داشته باشیم چون هم اکنون این بخش از گردشگری نیز در جهان مخاطبان زیادی به خود اختصاص داده است .

موازی کار بزرگترین معضل گردشگری سلامت ایران

گردشگری سلامت یکی از بزرگترین صنایع گردشگری حاصل از بهم پیوستن دو صنعت پردرآمد سفر و پزشکی در جهان است که کشورمان ایران با توجه به سابقه بسیار طولانی در پزشکی هم اکنون می تواند بهترین مقصد گردشگری پزشکی در دهکده جهانی باشد اما متاسفانه تا کنون این امر محقق نشده است و علی رغم توانایی بالای ایران نتوانسته ایم سهم گسترده ای از درآمد هنگفت این نوع از صادرات نامرئی را به خودمان اختصاص دهیم . بنابراین گفت و گویی اختصاصی در این زمینه با رئیس اداره گردشگری سلامت ایران دکتر حسن راشکی داشتیم.

دکتر حسن راشکی ضمن ابراز خرسندی به دلیل تشکیل شورای راهبردی گردشگری سلامت ایران می گوید: گردشگری سلامت ایران علی رغم امتیازات گسترده ای که در اختیار دارد تاکنون به دلیل موازی کاری های گسترده مغفول مانده و نتوانسته ایم به خوبی از آن استفاده کنیم حال آنکه به واقع تخصص و امتیازات ویژه ایران می تواند از کشورمان برترین مقصد گردشگری سلامت را بسازد.

وی درباره معضلات گذشته می افزاید: تا کنون موازی کاری عمده معضل گردشگری سلامت کشورمان بوده که به دلیل نبود ارگان یا سازمانی به عنوان مسئول اصلی نتوانسته ایم به آن رسیدگی کنیم و از مشکلاتش رهایی یابیم، موضوعی که قرار است شورای راهبردی گردشگری سلامت که با پیگیری های گسترده انجمن گردشگری سلامت ایران و البته وزارت بهداشت در کنار همکاری سازمان میراث فرهنگی و وزارت امور خارجه شکل گرفت ، به آن خاتمه دهد.

دکتر راشکی ضمن اشاره به امضای تفاهم نامه بین وزارت بهداشت، وزارت امور خارجه ، نیروی انتظامی و سازمان میراث فرهنگی اشاره می کند و می افزاید: این تفاهم نامه در واقع اولین گام این شورا بوده چون گردشگری سلامت ایران همانطور که قبلا نیز اشاره شد از موازی کاری رنج می برده و همین موضوع باعث حضور گسترده دلالان در گردشگری سلامت کشورمان بوده و با این تفاهم نامه امیدواریم که به معضل پایان دهیم.

رئیس اداره گردشگری سلامت وزارت بهداشت با تاکید بر حذف دلالان گردشگری پزشکی در کشورمان تصریح می کند: دلالان گردشگری سلامت در کشورمان با توجه به خلاء های بزرگ قانونی تا کنون توانسته اند به فعالیت خود ادامه دهند که از این پس بدون تردید کارشان سخت تر خواهد شد چون این نوع فعالیت آنها می تواند به دلیل نبود اطلاعات دقیق این افراد از تخصص ها و خدمات مورد نیاز گردشگران نیازمند به ایجادخسارت های جبران ناپذیر برای گردشگری سلامت ایران منتهی شود؛ خسارتی که مدت های زیادی لازم است تا بتوانیم اثرات آن را کاهش دهیم.

وی به وجود رقابت گسترده در مناطق مختلف جهان برای جذب گردشگران پزشکی از سوی کشورهای مستعد اشاره می کند و می گوید: اگر واقعا قصد حضور در این صنعت را داریم بایدبتوانیم  بسته های قابل رقابتی نسبت به دیگر کشورها ارایه دهیم و نظر گردشگران نیازمند را به توانمندی های گردشگری پزشکی ایران جلب کنیم که در این زمینه نمی توان به امتیازات دنیای مجازی بی تفاوت باشیم راهکاری که هم اکنون بسیاری از کشورهای مطرح گردشگری از آن در زمینه های مختلف مثل گردشگری پزشکی استفاده می کنند.

دکتر راشکی ضمن تاکید بر استفاده از دنیای مجازی می گوید: با توجه اهمیت این موضوع ابتدا قصد داریم با جمع آوری اطلاعات دقیق از مراکز مستعد و بیمارستان های مناسب جذب گردشگران پزشکی و ثبت آنها در پرتالی مخصوص زمینه معرفی توانمندی های هر یک را به نیازمندان فراهم کنیم و به همین دلیل یکی از برنامه های ما ایجاد دپارتمان گردشگری سلامت در این بیمارستان هاست چون به اعتقاد ما بخش مربوط به پذیرش گردشگران پزشکی باید جدا از بیماران عادی بیمارستان ها باشد .

این در حالی است که راشکی درباره برنامه های این شورا ادامه می دهد: ابتدا باید با به دست آوردن آمار دقیق از مراکز قابل استفاده در این زمینه اقدام به ایجاد دپارتمانی مخصوص در آنها کنیم و با استفاده از دنیای مجازی آنها را به یکدیگر مرتبط نماییم تا علاوه بر امکان رسیدگی به نحوه ارایه خدمات این مراکز توسط مسئولان بتوانیم روند معرفی دقیق آنها به بازارهای هدف را فراهم نماییم.

رئیس اداره گردشگری سلامت وزارت بهداشت با اشاره به تخصص پزشکان کشورمان می افزاید: اگرچه نام پزشکان ایرانی در سراسر جهان بسیار خوش درخشیده است و همین موضوع می تواند به عنوان سرمایه ای دقیق برای توسعه گردشگری پزشکی کشورمان باشد اما نمی توان از نکته نرسینگ (مراقبت های پس از خدمات پزشکی) چشم پوشی کرد نکته ای که اگر از آن غافل باشیم نمی توانیم نتیجه خوبی در این زمینه به دست آوریم بنابراین باید کادر مناسب نیز آموزش داده شود و در نهایت برای ارایه خدمات به گردشگران سلامت نیازمند در مراکز شناسایی شده حاضر شوند.

وی درباره زمینه های مناسب گردشگری سلامت در ایران می گوید: هم اکنون اصلی ترین درخواست های خدمات از ایران در بخش جراحی های قلب و عروق، زنان و زایمان، نازایی و البته جراحی های زیبایی است و می توانیم با توجه به تخصص های موجود متخصصان ایرانی در زمینه پیوند اعضا اقدام مناسبی داشته باشیم .

رئیس اداره گردشگری سلامت وزارت بهداشت می افزاید: احداث شهرک های سلامتی در کشورمان یکی از امتیازات ویژه در این نوع گردشگری است که هم اکنون در برخی از شهرها به کار گرفته شده اند هرچند باید این امتیاز با همکاری تمام عیار بخش خصوصی و البته مسئولان دولتی در سراسر ایران به کار گرفته شود.

دکتر حسن راشکی ضمن تاکید براینکه گردشگری سلامت فقط بخش درمانی نیست و می تواند به گردشگری پیشگیرانه نیز چشم امیدداشت می گوید: با توجه به طبیعت ایران و وجود برخی از امتیازات مثل چشمه های آبگرم، مناطق بکر کوهستانی و جنگلی باید در گردشگری پزشکی به این موضوع توجه ویژه ای داشته باشیم چون هم اکنون این بخش از گردشگری نیز در جهان مخاطبان زیادی به خود اختصاص داده است .