زنگ زورخانه؛ زنگ گردشگری

گردشگری ورزشی هم اکنون به عنوان یکی از زیرشاخه های گردشگری یا همان صادرات نامرئی جهان سالانه حجم انبوهی از سرمایه را اقتصاد بین المللی جابجا می کند و دلیل سفر بسیاری از ماجراجویان و گردشگران سراسر جهان می شود.

برگزاری مسابقات المپیک تابستانی و زمستانی، جام ملت های آسیا و اروپا، جام جهانی یا هرگونه مسابقات که صدها هزار تماشگر و علاقمند را راهی منطقه ای خاص از دهکده جهانی می کند، گواه این مدعاست. اما علاوه بر مبحث اقتصاد گردشگری در این زمینه که به گفته سازمان AIPS در دهه آینده به عنوان قلب گردشگری از آن یاد خواهد شد می توان به جنبه فرهنگی این شاخه از صادرات نامرئی نیز اشاره کرد.

بسیاری از کارشناسان و جامعه شناسان فرهنگی براین باورند که برگزاری مسابقات یا رویدادهای بین المللی باعث جابه جایی حجم انبوهی از گردشگران در جهان می شود و می تواند باعث برخورد انواع مختلفی از تمدن ها و فرهنگها نیز باشد که این موضوع به عنوان بهترین فرصت برای زنده نگهداشتن خرده فرهنگ هاست.

سازمان AIPS طبق آماری که در سال جاری میلادی اعلام کرده است طی سال 2010 میلادی کل درآمد صنعت گردشگری جهان حدود شش هزار میلیارد دلار بوده است و چیزی حدود 8/9 درصد از درآمد ناخالص جهان از این طریق تامین شده است و پیش بینی می شود این درآمد تا سال 2018 به حدود یکهزار میلیارد دلار رسیده و 5/10 درصد از درآمد ناخالص جهان از طریق آن به دست آید.

نکته مهم در این باره این است که بخش گردشگری ورزشی به عنوان یکی از پویا ترین زیرمجموعه های صنعت مفرح و درآمدزای گردشگری به سرعت رشد کرده و طی همین سال یعنی سال 2010 میلادی مبلغی بالغ بر 600 میلیارد دلار درآمد را از این صنعت یعنی گردشگری به خود اختصاص داده است این یعنی ده درصد از درآمد ناخالص بین المللی حالا می توان تصور کرد که تا سال 2018 درآمد گردشگری ورزشی در جهان چقدر خواهد بود؟ اینجاست که به رقابت کشورها برای میزبانی رویدادهای بزرگ ورزشی در جهان پی خواهیم برد و نتیجه می گیریم که میزبانی اینگونه رویدادهای بزرگ بین المللی چه امتیازی برای صنعت گردشگری منطقه و زیرمجموعه هایش خواهد بود.

اما ایران باستانی ما که می تواند به عنوان یکی از کشورهای گردشگرپذیر مطرح جهان خودنمایی کند هنوز به جایگاه ورزش در توسعه صنعت گردشگری به خوبی پی نبرده است و از آن تا حد زیادی غافل مانده است. در حالی که ورزشهای باستانی ما همانند آثار باستانی ایران زمین در جهان معروف هستند و علاقمندان بسیاری را به خود جلب کرده  و مورد توجه قرار گرفته اند.

صحبت از ورزشهای نوین و امروزی مثل فوتبال، تنیس، گلف یا قایقرانی با تمام حاشیه های آنها نیست بلکه صحبت از قرن ها تمدن ، فروتنی و مردانگی است و از گود زورخانه و آوای خوش مرشد آن سخن می گوییم. محلی که اگر بتوانیم تمدن و تاریخ پهلوانی در آن را با تاریخ و تمدن کشورمان به جهانیان معرفی کنیم با هر چرخش پهلوانانش می توانیم چرخ اقتصاد گردشگری کشورمان را به حرکت درآوریم.

هر سال هفدهم شوال روز بزرگداشت فرهنگ پهلوانی و ورزش زورخانه ای است که به گفته بسیاری از فعالان عرصه گردشگری این ورزش همراه با آداب و سنن مخصوصش می تواند به عنوان یکی از جاذبه های دلچسب برای گردشگران خارجی تبدیل شود. ورزشی که پهلوانانش از گذشته های دور در ایران زمینه به افتادگی و دستگیری از نیازمندان شهره بوده اند هم اکنون می تواند با افتخار دست کودک نوپای گردشگری ایران را گرفته و آن را وادار به دویدن کند.

احمد نیازی یکی از فعالان عرصه گردشگری درباره جاذبه این ورزش و البته زورخانه ها برای گردشگران خارجی می گوید: محل انجام این ورزش یا همان زورخانه های باستانی ما به دلیل نوع ساختمان و تزئین داخلی و البته لوازم خاص این ورزش همواره مورد توجه بسیاری از گردشگران خارجی بوده و هست ، بطوری که گاهی ساعت ها این گردشگران مشغول عکاسی از در ودیوار زورخانه ها بودند و با علاقه به توضیحات لیدر خود گوش می کنند.

وی به نکته ای بسیار جالبی در این زمینه اشاره می کند و می گوید: هرزمان که گروهی را برای بازدید از یکی از این زورخانه های تهران یا شهرستان ها می بریم زمان بازگشت متوجه می شوم که معمولا همه افراد تور یک یا دو وسیله از لوازم ورزش های زورخانه مثل میل که به صورت صنایع دستی در محل تدارک دیده بودیم را خریده اند و به عنوان یادگاری به دیار خود می برند؛ این یعنی ترویج فرهنگ پهلوانی در جهان و در عین حال حتی نمونه هایی هم داریم که برخی از جوانان گردشگر وقتی از این اماکن بازدید کرده اند به این ورزش علاقمند شده اند و هم اکنون هم مشغول به انجام آن هستند.

نیازی ادامه می دهد، هم اکنون این ورزش باستانی در بسیاری از شهرستان های ایران از جایگاه ویژه ای برخوردار است که معمولا ساختمان زورخانه این شهرها نیز جزو آثارتاریخی و اماکن باستانی آن شهرستان است، این موضوع خود می تواند به عنوان بهترین دلیل برگزاری تور در شهرستان های مختلف ایران باشد چون دیدن ساختمان های تاریخی و باستانی جزو یکی از علاقه های عموم گردشگران خارجی در ایران است.

این فعال عرصه گردشگری می افزاید: با توجه به اینکه این ورزش و آئین آن در سازمان یونسکو ثبت جهانی شده است بدون تردید بسیاری از گردشگران درباره آن اطلاعات جزئی دارند که می تواند اطلاعات تکمیلی را در قالب تورهای نیم روزی یا حتی یکروزه در اختیار آنها گذاشت . همانطور که می دانیم اطلاعات سازمان یونسکو همواره بعنوان نقشه راهی مناسب مورد استفاده گردشگران سراسر جهان قرار می گیرد و البته آثار یا مراکزی که در این سازمان به ثبت رسیده باشد جزو یکی از علاقه های گردشگران هنگام سفر به کشورهای مختلف جهان است. بنابراین این طلایی ترین فرصت است که تورگردانان توجه گردشگران ورودی به ایران را به گود زورخانه های کشورمان جلب کنند.

وی به برگزاری مسابقات قهرمانی ورزشهای زورخانه ای آسیا در نپال که چندی پیش برگزار شد اشاره می کند و می گوید: با توجه به اینکه کشور نپال از لحاظ جاذبه های گردشگری چندان متنوع نیست اما حضور تیمهای مختلف ورزشی هنگام برگزاری این دوره مسابقات مانند تیم ایران، کره جنوبی، نپال، مالزی، اندونزی، تایلند، فیلیپین، سریلانکا و هند باعث رونق بسیار مناسبی در صنعت گردشگری محل برگزاری این دوره از مسابقات شد حالا خودتان تصور کنید اگر تاریخ وتمدن ایران به قدمت این ورزش و علاقمندانش گره بخورد چه درآمدی حاصل گردشگری ایران باستانی خواهد شد.

از سوی ابراهیم مسعودی مدیرعامل یکی از آژانس های مسافرتی تهران در این باره اظهار نظر می کند و می گوید: بطور کلی گردشگران خارجی علاقمند فرهنگ کشور میزبان خود هستند و آئین زورخانه ای هم که یکی از قدیمی ترین آئین فرهنگی و ورزشی ماست می توانند بهترین سوژه برگزاری تورهایمان باشد.

به عقیده وی بطور کلی موسیقی، آوازهای مخصوص این ورزش در کنار محل انجام آن یعنی زورخانه ها می تواند به عنوان بهترین جاذبه برای گردشگران خارجی باشد و بهترین فرصت برای معرفی فرهنگ پهلوانی ایرانیان که برگرفته از مولایمان است ، خواهد بود.

مسعودی می گوید: همگان می دانیم که این ورزش کمی از خاطره ها رفته و به دلیل کمبود بودجه مسئولان نتوانسته اند این ورزش را آنطور که باید وشایسته است بین جوانان معرفی کنند و زنده نگهدارند بنابراین با حضور گردشگران در زورخانه های ایران می توانیم فرهنگ پهلوانی را در جامعه زنده کنیم و باعث جلب نظر بسیاری از جوانان کشورمان به آداب و آئین پهلوانی باشیم و صدای زنگ معروف زورخانه را به گوش جهانیان برسانیم ، زنگی که می توانیم به عنوان زنگ گردشگری از آن یاد کنیم تا علاوه بر ترویج فرهنگ پهلوانی در ایران و جهان باعث جذب سرمایه برای زنده نگهداشتن آن باشد.

این فعال عرصه گردشگری می گوید: همانطور که می دانیم بسیاری از زورخانه های قدیمی در شهرستان های ایران که خود دارای صدها جاذبه گردشگری هستند بنا شده است بنابراین می توان با برگزاری تورهای ترکیبی در قالب بازدید از اماکن تاریخی و ورزشی نسبت به رونق اقتصاد و اشتغالزایی منطقه مورد نظر برنامه ریزی کرد.