ایده‌ای جالب برای استفاده از نور مستقیم خورشید

گردشگری و انرژی‌های پایدار

امروزه گردشگری و صنایع مربوط به آن بیش از آنچه که قابل تصور باشد گسترده و با زندگی قرن بیست و یکمی بشر عجین شده است. به​طور کلی با توجه به تنوع طلبی بشر این صنعت یعنی گردشگری و زیرمجموعه هایش بدون محدودیت در حال حرکت روبه جلوست و به دلیل درآمدزایی این صنعت همیشه مورد توجه دست اندرکاران و مسئولان گردشگری در دهکده جهانی بوده است.

شاید طی یکی دو روز اخیر این کلمه یعنی گردشگری در گوشه و کنار اخبار بیش از پیش به چشم خورده و توجه شما را به خود جلب کرده باشد . دلیل اصلی این موضوع نزدیک شدن روز جهانی گردشگری است که حدود چهل سال پیش سازمان جهانی گردشگری بیست و هفتمین روز ماه سپتامبر ( 5 مهر) را به دلیل تصویب اساسنامه خود به عنوان روز جهانی گردشگری اعلام و  آن را جشن می‌گیرد. هدف از اختصاص این روز به صنعت گردشگری، اگرچه رشد و ارتقای فرهنگ گردشگری است؛ ولی با انتخاب شعاری از طرف سازمان جهانی گردشگری که در برگیرنده اهداف و سیاست های آینده آن سازمان در سال پیش روست، تکمیل خواهد شد.

از سوی دیگر اکثر کشورها این روز یا هفته پس از آن را به موضوع سفر و گردشگری و صنایع وابسته به آن اختصاص می دهند و با تدارک برنامه هایی متنوع طی این مدت توانایی خود در صنعت گردشگری را به دیگران معرفی می‌کنند، اگرچه این روز یا هفته در کشورهای دهکده جهانی بیشتر کارکرد داخلی و فرهنگ سازی برای اتباع همان کشور دارد، اما گاهی نشست های خبری و همایش های حاشیه ای در این هفته خود می تواند به عنوان بهترین تبلیغ در دیگر نقاط جهان دیده یا شنیده شود.

به همین دلیل از سال 1997 که این جشن در کشور همسایه ایران ، ترکیه برگزار شد قرار براین شد تا هر سال یک کشور مسئول برگزاری این جشن بین المللی در کنار سازمان جهانی گردشگری به عنوان مشارکت کننده قرار گیرد تا علاوه بر معرفی توانمندی های گردشگری خود به دست اندرکاران بین المللی ، در حاشیه این جشن از تجارب دیگران نیز استفاده کند و زمینه همکاری های آینده با دیگران را برای رشد و ارتقای سطح کیفی و کمی صنعت گردشگری کشورش فراهم کند.

نتایج مثبت این تصمیم باعث شد تا سازمان جهانی گردشگری برای انتخاب شریک خود در این روز برنامه ای تدوین کند که  طبق جدولی مشخص هر دوره یک کشور از یک قاره به این مسئولیت انتخاب شود، اما جشن امسال که با شعار توسعه و رشد گردشگری با استفاده از انرژی های پایدار برگزار می شود، علاوه بر تاکید حفظ محیط زیست هدفی واحد را در جهان پیگیری می کند، آن هم اتحاد بین کشورها برای حفظ محیط زیست از طریق ارتقای فرهنگ گردشگری و سرمایه گذاری های سازگار با محیط زیست است. شعار روز جهانی گردشگری در سال 2012 میلادی پیامی رسا به ساکنان جهانی در حال نابودی به وسیله گازهای گلخانه ای و آلودگی محیط زیست است که لزوم حفظ محیط زیست را برای حفظ و افزایش درآمد حاصل از صنعت گردشگری را به کشورهای گردشگر پذیر یا به طور کلی دهکده جهانی گوشزد می کند.

به همین دلیل و به واسطه انتخاب شعار یاد شده امسال محل برگزاری این جشن در جزایر قناری انتخاب شده که با شعار منتخب امسال یعنی توسعه گردشگری با انرژی های پایدار بی ارتباط نیست، توسعه گردشگری که خود به عنوان صنعتی سبز در دهکده جهانی شناخته شده با استفاده از انرژی های پایدار مثل انرژی خورشیدی، آب و باد تاکید بر پایداری توسعه و رونق این صنعت پردرآمد در جهان کرده است. این مراسم که معمولا با پیامی از طرف چند مقام مسئول بلند پایه در صنعت گردشگری سازمان ملل ، کشور میزبان و دبیرکل سازمان ملل آغاز می شود، امسال نیز همچون گذشته قبل از برگزاری جشن این روز پیامهایی را برای جهانی به همراه داشته است که همگی در راستای حفظ و مدیریت منابع طبیعی موجود روی کره خاکی یا همان دهکده جهانی بوده است.

اگرچه این سخنان بیشتر نمادین هستند و هیچ جنبه اجرایی ندارند، اما تاثیرات آنها تا سال بعد و جشنی دوباره در صنعت گردشگری جهانی کاملا مشهود و قابل پیگیری است. به همین دلیل، یوکیو آمانو، دبیر کل سازمان ملل درباره روز جهانی گردشگری امسال این گونه گفت که در سیاست های امسال یعنی 2012-2013 توسعه و استفاده از انرژی های پایدار صنعت سبز گردشگری به خوبی در نظر گرفته شده است و با توجه به ابعاد اقتصادی ، اجتماعی و زیست محیطی گردشگری می توان امیدوار بود با استفاده از انرژی های پایدار در حفظ و نگهداری از محیط زیست جهان که سرمایه اولیه صنعت گردشگری است بخوبی در جهت توسعه و رشد آن صنعت گام برداشت.

وی درباره دلیل انتخاب این شعار عنوان کرده با توجه به فعالیت گروه کثیری از مردم در صنعت گردشگری و وابستگی اقتصادی آنها به رونق این صنعت سبز باید با ا ستفاده از انرژی های پایدار رشد و درآمد این گروه از این صنعت پردرآمد و مفرح را تضمین کرد.

بلند پایه ترین مقام سازمان ملل هر دو گروه یعنی هم گردشگران و هم دست اندرکاران صنعت گردشگری را به رعایت اصول حفظ محیط زیست توصیه و اظهار کرده برخی مراکز اقامتی و حمل و نقل در گردشگری با رعایت و کنترل شرایط موجود می توانند تا حد بسیار زیادی جلوی انتشار گازهای گلخانه ای که اولین و بزرگ ترین تهدید برای آینده زمین هست را بگیرند. در واقع آینده شغلی خود را با این کار تضمین کنند، چون حیات زمین یعنی پویایی گردشگری و کسب درآمد برای آنهاست .

هرچند گردشگری و تفریح بخشی از زندگی جوامع بشری در قرن حاضر است اما این تفریح و خوشی هرگز نباید به از بین رفتن منابع طبیعی و تخریب آنها که پایه اصلی صنعت گردشگری و ضامن ادامه فعالیت اقتصادی دست اندرکاران آن است ، بشود.

در این باره و قبل از برگزاری جشن سال 2012 وزیر صنعت، انرژی و گردشگری اسپانیا، خوزه مانوئل سوریا لوپز 
(Jose  Manuel Soria Lopez) نیز این گونه اظهار سخن گفته است : کشور من افتخار می کند که به عنوان یکی از پیشگامان استفاده از انرژی های پایدار و البته پاک در جهان امروز شناخته شده و با توجه به انتخاب شعار امسال می توان گفت که اسپانیا پاک ترین مقصد گردشگری جهان از نظر حفظ محیط زیست به دلیل استفاده از انرژی پایدار در کنار توسعه گردشگری است. بنابراین این کشور امسال علاوه بر شهرت به عنوان مقصد مهمی برای گردشگران علاقمند به حفظ محیط زیست در دهکده جهانی به عنوان پیشگام استفاده از انرژی های پایدار در این صنعت نیز مشهور خواهد شد.

همگی می دانیم در دنیای بحران زده کنونی از نظر مالی و اقتصادی صنعت گردشگری به عنوان یکی از سودآور ترین صنایع جهانی است پس حفظ و توسعه آن با رعایت اصول حفظ محیط زیستی می تواند مناسب ترین سرمایه گذاری در جهان باشد که اسپانیا نمونه ای بارز از این سرمایه گذاری در جهان است.

این کشور 10.2 (ده و دودهم درصد ) درصد درآمد ناخالص خود را از این صنعت کسب می کند و تقریبا 11 درصد مشاغل اسپانیا نیز به این رشته اختصاص یافته است پس اولویت اصلی کشور من توسعه این صنعت درآمد زاست تا با درآمد حاصل از این صنعت سبز جلوی گسترش بحران مالی را در منطقه بگیرد و چرخ اقتصادی کشور را در کنار حفظ محیط زیست  به حرکت درآوردگرچه خیلی از کشورها به این فکر افتاده اند و قصد توسعه گردشگری خود را با استفاده از شعار امسال دارند، اما لازم به یادآوری است که اسپانیا یک گام از دیگران جلوتر است پس امکان موفقیت اسپانیا برای این گونه توسعه بیش از دیگرانی خواهد بود که تازه به فکر طرح و برنامه افتادند.

در عین حال شاید بتوان گفت مهم ترین پیامی که امسال مربوط به جشن روز جهانی گردشگری مطرح شده، مربوط به دبیر کل سازمان جهانی گردشگری به عنوان بالاترین مقام مسئول در این صنعت طالب ریفای است که در آن آمده: تامین انرژی در توسعه صنعت گردشگری امری کلیدی است چون بیشترین سهم سرمایه گذاری یا به عبارتی هزینه در این صنعت مربوط به تامین انرژی است.

 صنعت حمل و نقل که به عنوان شاهرگ گردشگری مستقیم با انرژی سروکار دارد  بدون تردید نیازمند تامین سوخت یاهمان انرژی خواهد بود و از سوی دیگر با توجه به آلاینده بودن این صنعت، باید به دنبال تدابیری بود تا از سهم آلایندگی آن و البته هزینه تامین سوخت این صنعت کاسته شود گرچه مراکز اقامتی و پذیرایی نیز در رتبه دوم قرار گرفته است اما جهت رونق گردشگری و کاهش هزینه سفر برای جامعه امروزی باید از هزینه انرژی مصرفی کاست که یکی از راه های این کار استفاده از انرژی های پایدار و ارزان قیمت طبیعی مانند خورشید است تا با استفاده از آنها به این مهم جامعه عمل پوشاند.

سازمان بین المللی گردشگری قصد دارد تا سال 2030 میلادی استفاده از این گونه انرژی ها یعنی انرژی های پایدار را در صنعت گردشگری نهادینه کند و به امری رایج در آن صنعت سبز تبدیل کند . بنابراین از هرگونه طرح و برنامه برای رسیدن به این مهم با آغوش باز استقبال می کنیم و البته مشوق هایی هم برای استفاده کنندگان از این گونه انرژی ها نیز در نظر گرفته ایم.

وی در بخش دیگری از پیام خود می گوید با صرفه جویی مصرف انرژی در صنعت گردشگری، با استفاده از انرژی های پایدار مبلغ قابل توجهی سرمایه حفظ خواهد شد، که می توان آن را مستقیم در صنعت گردشگری دوباره سرمایه گذاری کرد و زمینه اشتغال بسیاری را با توجه به بحران های مالی گسترده در جهان ایجاد کرد .

با توجه به این سخنان و پیام ها می توان گفت که اولین نشانه های شعار امسال در روز جهانی گردشگری در نمایشگاه گردشگری لندن world travel market متصور خواهد شد چون این نمایشگاه از دو جنبه اهمیت بسیار زیادی طی امسال خواهد داشت که عبارتند از :

1.        نزدیکی زمان برگزاری آن با برگزاری جشن روز جهانی گردشگری

2.        معروف بودن این نمایش در دنیای گردشگری

بنابراین در واقع تاثیر اصلی جشن و شعار مخصوص سال جاری در لندن مشاهده خواهد شد . نوآوری ها و اکتشافات به اختراعات جدید بی تردید امسال در لندن خودنمایی خواهد کرد و باعث تعجب دست اندرکاران گردشگری جهان خواهد بود و البته راهی برای کاستن هزینه های سفر در آینده بسیار نزدیک خواهد بود، هرچند اولویت اصلی حفظ محیط زیست جهانی بوده است.

به هر حال هفته گردشگری در کشورمان به عنوان یکی از کشورهای بسیار پرجاذبه گردشگری آغاز خواهد شد، اما باید دید که شعار امسال که از سوی سازمان جهانی گردشگری انتخاب شده چه تاثیر مثبتی در رونق گردشگری ایران که دنیایی از انرژی های تجدید پذیر است خواهد بود. به طور کلی باید دید که صنعت گردشگری ایران چقدر سبز خواهد شد؟

بررسی جایگاه استفاده از نیروی تابش در سبد انرژی ایران

خورشید منبعی ناشناخته درایران

نویسنده: عماد عزتی

همه درباره انرژی غیرقابل تصور موجود در خورشید شنیده‌ایم و کمی‌هم درباره استفاده‌های آن برای تولید انرژی روی زمین می‌دانیم اما آیا واقعا تاکنون از خود پرسیده‌اید اهمیت استفاده از این انرژی در چیست و چگونه می‌تواند برای اقتصاد خانواده و البته کشور مفید واقع شود؟

براساس تحقیقاتی که انجام گرفته مشخص شده است انرژی خورشیدی در میان انسان حتی قبل از میلاد مسیح نیز شناخته شده بود و به کار گرفته می‌شده این درحالی است که هنوز براساس آمار و اطلاعات موجود علی‌رغم وجود پتانسیلی بسیار مناسب در کشورمان نسبت استفاده وتولید اینگونه انرژی‌ در سبد انرژی موردنیاز کشور و خانواده بجز در مناطقی که واقعا دسترسی به دیگر انواع انرژی غیر ممکن است قابل توجه نبوده و تقریبا جایگاهی ندارد.

ایران پتانسیلی بالا در تولید برق خورشیدی

انرژی خورشیدی یکی از مهمترین و دردسترسی ترین منابع انرژی تجدید پذیر است بطوری که  کشور ایران نیز در نواحی پرتابش کره زمین واقع است و مطالعات نشان می دهد استفاده از تجهیزات خورشیدی در ایران نه تنها اقتصادی و مناسب است بلکه از آن به عنوان امری بدهی یاد شده کرده‌اند.

به گفته متخصصان این فن ایران با وجود 300 روز آفتابی در بیش از دو سوم آن و متوسط تابش 5/5 – 5/4 کیلووات ساعت بر متر مربع در روز یکی از کشورهای با پتانسیل بالا در زمینه انرژی خورشیدی معرفی شده است. 

این درحالی است که این گروه براساس داده‌های آماری از میزان تابش خورشید در نقاط مستعد کشورمان برآورد کرده‌اند اگر توان تولید برق را در ایران نزدیک به 91000 تراوات ساعت درنظر بگیریم با  توجه به هزینه‌های احداث و نگهداری نیروگاه‌های مورد نیاز به استخراج این انرژی با بهره‌وری متوسط 14 درصد می‌توان برق با قیمتی معادل 5 سنت (دلار آمریکا) برای بخش صنعتی تولیدکرد.

تخمین هزینه تولید برق با خورشید برای خانه

براساس اطلاعات موجود و البته آمارهای متوسطی که از هزینه‌های واردات پنل‌های خورشیدی به دست آورده‌ایم هر وات پنل در حال حاضر حدود 3۰۰۰ تومان پس از گمرک قیمت دارد از این رو یک سیستم مورد نیاز برای تولید ۵۰۰ وات مصرف متوسط خانگی، حدود ۱۰ میلیون تومان است.

بطور کلی براساس اطلاعات و داده‌های هواشناسی ایران هر متر مربع از سطحی که خورشید - در یک روز بدون ابر و الودگی - بر اون می تابد حدودا ۱۰۰۰ وات توان تابشی دریافت می کند. ( فراموش نکنیم این میزان در بخش‌هایی از کشورمان کاهش یا افزایش خواهد داشت). پنل های خورشیدی موجود در بازار تجاری، راندمان حدود ۱۲ تا ۱۷ درصد دارند و با توجه با اینکه تمامی سطح یک پنل خورشیدی شامل سیلیکون‌های دریافت انرژی نیست، هر متر مربع از این پنل ها حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ وات دریافت انرژی می توانند داشته باشند.

در مناطقی مثل تهران و اصفهان ضریب یک پنل سولار حدود یک ششم است به این معنا که یک پنل ۶ وات به طور متوسط در طول سال یک وات توان تولید می کند. نتیجتا برای خانه ای با مصرف متوسط ۵۰۰ وات نیاز به یک پنل ۳۰۰۰ واتی خواهد بود. هر وات پنل در حال حاضر حدود 3۰۰۰ تومان پس از گمرک قیمت پیدا می کند که برای ۳۰۰۰ وات این مقدار حدود 9 میلیون تومان خواهد بود.

سیستم مبدل الکترونیکی که این انرژی را از پنل دریافت و به شبکه تزریق می کند قیمتی حدود 2 میلیون تومان دارد و اگر سیستم پایه و سازه های مربوطه حدود 4 میلیون تومن قیمت داشته باشه، نهایتا حدود ۱5 میلیون تومان هزینه کلی خواهیم داشت. این درحالی است که هزینه‌های جانبی نیز باید برای آن درنظر گرفت.

برای محاسبه مصرف متوسط منزل خود بر حسب وات کافیه از فرمول زیر استفاده کنید:

(کیلو وات ساعت مصرفی تقسیم بر تعداد روز قبض تقسیم بر ۲۴) ضربدر ۱۰۰۰

به طور مثال اگر مصرف یک ماهه شما ۳۶۰ کیلو وات ساعت باشه مصرف متوسط شما (۳۶۰ تقسیم بر ۳۰ تقسیم بر ۲۴) ضربدر ۱۰۰۰= ۵۰۰ وات خواهد بود.

بازار چه می‌گوید؟

رضا محمودی یکی از فروشندگان تجهیزات خورشیدی در تهران به جام جم می‌گوید: مهمترین نکته که باعث عدم استقبال مردم از این نوع انرژی بوده ابتدا نبود فرهنگ مناسب در این زمینه است و پس از آن ارزان بودن انرژی در کشورمان حتی با افزایش قیمت‌های فعلی این درحالی است که درباره استفاده از این نوع انرژی‌ها هنوز دولت واقعا دست به کار نشده و اقدامات مناسبی انجام نداده است چون در برخی موارد احداث و استفاده از تجهیزات یاد شده نیازمند هزینه اولیه بسیار است که برای گروه کثیری از مردم اصلا امکان‌پذیر نیست.

این فروشنده تجهیزات تولید انرژی برق خورشیدی قیمت یک دستگاه کامل تولید انرژی برق خورشیدی با توان یک کیلوات 24 ساعته را برای سیستم متصل به شبکه را 12 میلیون تومان و هر کیلوات ساعت برق غیر متصل به شبکه یعنی مصارف خانگی را 20 میلیون تومان عنوان می‌کند که فعلا هیچ توجیح اقتصادی درآن نیست این درحالی است که متوسط قیمت دستگاه‌های آبگرمکن خورشیدی با حجم‌های مختلف را میتوان تا حدود 5/1 میلیون تومان درنظر داشت.

مهمترین مشکل برای همه‌گیر شدن این تجهیزات از نظر محمودی گران بودن تجهیزات و افزایش نرخ دلار است که متاسفانه عاملی برای جلوگیری از گسترش آن شده است به گفته این فعال صنفی اواخر دهه هشتاد شمسی و اوایل دهه نود را به عنوان بهترین دوران رونق استفاده از این تجهیزات می‌داند و می‌افزاید: با توجه به مشکل تحریم‌ها و البته افزایش نرخ ارز در ایران قیمت این تجهیزات به یکباره چندین برابر شد و همین موضوع عاملی برای به دست فراموشی سپرده شدن آنها در تولید برق یا انرژی گرمایی در میان بسیاری از خانواده بود.

پیش بینی تولید انرژی خورشیدی

آژانس بین‌المللی انرژی پیش‌بینی کرد: قرار گرفتن انرژی خورشیدی در راس منابع تولید برق جهان سامانه‌های فتوولتاییک می‌تواند بیش از 16 درصد برق جهان را تا سال 2050 تولید کند و سهم نیروگاه‌های حرارتی خورشیدی (STE) به بیش از 11 درصد برسد.

سامانه‌های فتوولتاییک می‌تواند بیش از 16 درصد برق جهان را تا سال 2050 تولید کند و سهم نیروگاه‌های حرارتی خورشیدی (STE) به بیش از 11 درصد برسد.

کاهش سریع هزینه سامانه‌های فتوولتاییک در سال‌های اخیر، افق‌های جدیدی را برای استفاده از انرژی خورشیدی به‌عنوان منبع اصلی تولید برق در سال‌های پیش رو باز کرده است.

با ساخت پنل‌های خورشیدی، فناوری انرژی‌های تجدیدپذیر رشد سریعی از سال 2000 داشته است اگرچه هم‌اکنون کمتر از یک درصد ظرفیت انرژی جهان را به‌خود اختصاص داده است.

براساس این گزارش، ممکن است توسعه سامانه‌های فتوولتاییک به‌وسیله چین هدایت و توسط آمریکا دنبال شود درحالی که توسعه سامانه‌های STE در آمریکا و آفریقا ، هند و خاورمیانه رشد داشته باشد.