کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی

به کجا چنین شتابان؟

نویسنده : عماد عزتی

حدود پنج سال است که بحث گردشگری در این سرزمین کهن مثل بسیاری از کشورهای دیگر دهکده جهانی داغ شده و در هر ارگان و وزارتخانه ای حداقل یک میز به آن اختصاص داده شده است.

از تاق بازرگانی گرفته تا جهاد کشاورزی و سازمان ملی جوانان همه و همه سعی کرده اند گوشه ای از کار رونق گردشگری ایران را بگیرند اما این همکاری یا به عبارتی موازی کاری در سرزمین ایران باستانی با تمدنی چند هزار ساله اکنون پس از دو ماه که نجفی به عنوان رئیس سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری منصوب شده است رنگ تازه ای به خود گرفته و باعث بروز برخی نگرانی ها شده است.

همه می دانیم دولت تدبیر و امید باشعار رشد و رونق گردشگری و حذف دلارهای نفتی روی کار آمد و حرکتی که قبل از آن در دولت نهم و دهم در زمینه توسعه گردشگری آغاز شده بود در مدت دو ماه شتابی غیر قابل تصور گرفته ، شتابی که هرچند خوش ایند است و نوید از تحولات در این زمینه می دهد اما انتظار کشفی بزرگ همچون کشف قاره آمریکا در صنعت گردشگری ایران شاید کمی برای تمام فعالان خصوصی این عرصه که با واقعیات گردشگری کشورمان آشنا هستند قابل درک نیست و بیشتر شبیه رویایی کودکانه است.

اگر از کشف بزرگ بهشتی در گردشگری کشورمان بگذریم به تغییرات و ایجاد کمیته های مختلف در خود سازمان میراث فرهنگی یا حتی مجلس خواهیم رسید تحرکاتی که به جای آرام کردن این سیل خروشان ایجاد شده در گردشگری کشورمان بر سرعت آن می افزاید و بی آنکه باعث سیراب کردن این سرزمین تشنه گردشگران شود ناخواسته ویرانه ای از آن برجای خواهد گذاشت.

هرچند روزی که نام نجفی به عنوان سکاندار کشتی توفان زده گردشگری ایران در رسانه ها مطرح شد بسیاری به واسطه مدیریت منطقی و کارنامه قبولی وی در آموزش و پروش آینده ای درخشان را برای گردشگری کشور تصور می کردند اما امروز وکمتر از دوماه از تصدی گری نجفی در این سمت کمی نظرات آنها متفاوت شده است و تعجیل دولت در رونق گردشگری وگشودن دروازه های تمدن ایران زمین، بار سنگینی روی دوش وی گذاشته است که این نگرانی را دامن می زند و به قول معروف تمام دست اندرکاران خصوصی گردشگری نگران عرق کردن این تب تند گردشگری در کشورمان هستند.

شاید منطقی است که ایران به جای تحرکات نمادین در توسعه گردشگری ابتدا به شناسایی دقیق پتانسیل ها و زیرساخت های صادرات نامرئی خود کند و پس از آن به فکر یک درآمد از آن باشد جای تردید نیست که اگر گردشگران بین المللی با این تحرکات شتابزده وارد خاک ایران با تمدنی چند هزار ساله شوند و خبری از خدمات متناسب این تمدن نباشد برای همیشه با دیدنی های کشورمان خداحافظی می کنند و رسما کشتیی توفان زده گردشگری ایران باستانی به گل خواهد نشست . بنابراین بد نیست که بدانیم به کجا چنین شتابان؟

اتاقی که همیشه قفل است ؟!

از زمانی که گردشگری هم صنعت شد؛ محلی برای درآمد شناخته شد، اصناف مختلفی در این زمینه درگیر شدند و نهایتا اتاق بازرگانی به عنوان رابط بین بخش خصوصی یا همان اصناف و دولت نیز به آن راه یافت. براساس عرف و تعریف حقوقی جایگاه اتاق بازرگانی در بین اصناف باید درباره تسهیل روابط تجاری و اتقتصادی فعالان صنفی گام بردارد و زبانی برای بیان معضلات و مشکلات احتمالی در بین آنها باشد .

اما در گردشگری به عنوان صنعتی نوظهور یا همان صادرات نامرئی ؛ اتاق بازرگانی نتوانسته واقعا نقش اصلی خود را همانند دیگر اتاق های موجود در کشورمان ایفا کند چون از لحاظ قانونی  و حقوقی هنوز جایگاه اصلی خود را نشناخته و هم اکنون اتاقی بوده برای مسافرت های گروهی و بازدید از نمایشگاههای بین المللی گردشگری !!؟

 شاید نقش اتاق بازرگانی در صنوف دیگر و در اقتصاد وتولید کشورمان بسیار پررنگ است اما وقتی قصد ورود به  اتاق بازرگانی در بخش گردشگری را داریم، در می یابیم  درب این اتاق همواره قفل است و خبری از هیجانات اقتصادی دیگر اتاق ها و رونق کسب و کار در آن نیست چون مسئولان و اعضای آن همیشه در کنفرانس ها یا سمینارها مشغول سخنرانی از پشت تریبون های زیبا هستند .

همانطور که می دانیم یکی از رسالت های اعضای این اتاق در صنعت گردشگری توسعه و رونق گردشگری بومی و محلی داخل مرزهای کشورمان است چون براساس تجربیات و البته راهکارهای ارایه شده در کشورهای توسعه یافته در صنعت گردشگری؛ آنهایی در صادرات نامرئی موفق هستند که ابتدا با همکاری بخش خصوصی گردشگری داخلی خود را رونق داده باشند و پس از آن به فکر خارج از مرز بوده باشند. در حالی که اتاق های بازرگانی در بخش گردشگری ایران بخصوص در شهرستان ها هنوز جایگاه حقوقی خود را نیافته اند و در بسیاری از موارد تنها به یک خط تلفن پیامگیر و یک میز خاک گرفته ختم شده است!

پس اگر واقعا دولت تدبیر و امید قصدتوسعه گردشگری کشورمان را دارد با توجه به جایگاه اصلی بخش خصوصی در این صنعت بجاست با تدوین قوانین مناسب زمینه مشارکت هرچه بیشتر اتاق های بازرگانی در صنعت گردشگری کشورمان را فراهم نماید تا این بخش به عنوان حلقه ای رابط بین دولت و بخش خصوصی بتواند به خوبی در جهت جذب سرمایه های سرگردان داخلی و خارجی و توسعه گردشگری کشورمان گام بردارد نه اینکه تنها به اتاقی خاک گرفته تبدیل شود.