حاکمیت سیستم آزمون و خطا

برگزاری نمایشگاههای بین المللی گردشگری در چند دهه اخیر فکر بسیاری از کشورهای گردشگر پذیر را به خود مشغول کرده و فواید و اثرات مثبت آن در صنعت سبز گردشگری باعث شده تا بسیاری از کشورها در برگزاری اینگونه نمایشگاهها از یکدیگر سبقت بگیرند و از سوی دیگر تب تند شرکت در اینگونه نمایشگاهها نیز  سراسر دهکده جهانی بالا گرفته و بسیاری از کشورها که قصد سرمایه گذاری کلان در صنعت گردشگری دارند را روانه این نمایشگاهها در جای جای کره خاکی می کند.

همین کارکرد سوژه ای شده که بسیاری از فعالان گردشگری امسال در هفته گردشگری کشورمان از آن به عنوان نقطه ضعف گردشگری کشورمان یاد کرده و حضور ایران را در نمایشگاههای بین المللی گردشگری کمرنگ اعلام نمایند.

بطوری که عضو هیئت مدیره انجمن دفاتر خدمات مسافری تهران در این زمینه می گوید: اگر می خواهیم گردشگر به کشور بیاید باید جاذبه های گردشگری ایران را در خارج از کشور به هر نوعی تبلیغ کنیم اما اکنون مدتی است که حضورمان در نمایشگاه های بین المللی کمرنگ شده است.

تصویر سازی دقیق از ایران

بسیاری از فعالان عرصه گردشگری از جمله آرش نورآقایی ضمن تاکید بر برنامه ریزی برای حضور در این گونه نمایشگاهها معتقدند حالا که با تغییر رویکرد ایران نسبت به صنعت گردشگری فضای مناسب حضور گردشگران خارجی در کشور فراهم شده باید با حضور هدفمند و دقیق در نمایشگاههای بین المللی صنعت گردشگری در بازار های هدف ذهنیت منفی علیه گردشگری ایران را از تفکر گردشگران خارجی پاک کرده و زمینه ساز حضور گسترده گردشگران در کشورمان باشیم.

 از سوی دیگر علی اکبر غمخوار عضو هیئت مدیره انجمن دفاتر خدمات مسافری می گوید: متاسفانه در کشورهای اروپایی و غربی تبلیغ می شود که به ایران سفر نکنید. وقتی چنین فضا و ذهنیتی در میان کشورهای دور به وجود می آید شرکتهای بیمه ای، گردشگران ورودی به ایران را محاسبه نمی کنند در حالی که باید تلاش شود تا عبارت « به ایران سفر نکنید» را از فضاهای مجازی حذف کنیم.

غمخوار گفت: زمینه ورود گردشگر به ایران میسر نمی شود مگر این که زمینه ارائه محصولات متنوع گردشگری در کشور فراهم شود. در ایران ظرفیت طبیعت گردی، گردشگری سلامت و مذهبی وجود دارد. همه محصولات آماده است اما باید دید چقدر دولت و سازمان میراث فرهنگی توانسته در عرضه این محصولات موفق شود.

وی ادامه داد: اکنون تقاضا برای ورود گردشگر به ایران زیاد است اما باید زمینه عرضه را هم فعال کنیم. با این وجود، در حالی که هنوز ایران برای صنعت گردشگری خود  شعار و لوگو ندارد؛ کشورهای خارجی در تمام عناصر تبلیغاتی خود این آرم و شعار خود را به گردشگر معرفی می کنند.

حضور در نمایشگاه فقط پخش آش و سوهان نیست

این در حالی است که به گفته برخی از فعالان خصوصی گردشگری هم اکنون کشورمان اگر هم در بعضی از نمایشگاههای گردشگری بین المللی شرکت می کند متاسفانه همچون لشگر بدون فرمانده وارد میدان کارزار می شود و بدون هیچ برنامه ای صرفا به پخش شیرینی و شکلات یا سوهان همراه با چند پوستر از ویرانه های تخت جمشید بسنده می کند.

به عنوان مثال می توان به نمایشگاه ماتا (یکی از نمایشگاههای بسیار معروف گردشگری که هر سال در کشور مالزی برگزار می شود) در سال گذشته میلادی اشاره کرد که ایران علی رغم در اختیار داشتن بیش از 30 غرفه و وعده های مسئولین وقت سازمان میراث فرهنگی مبنی بر حضور گسترده گردشگران مالایی در کشورمان پس از خاتمه این نمایشگاه به جز هزینه ای سربار و آشفتگی حضور صنعت گردشگری ایران درنمایشگاه ارمغان دیگری برای کشورمان نداشت.

اما اگر از سال گذشته و مالزی بگذریم به کشور آلمان و نمایشگاه ITB خواهیم رسید که متاسفانه مسایلی از جمله ضعف استراتژی، برنامه ریزی نا مناسب ، عدم اطلاع رسانی به موقع و سیاستگذاری غیر اصولی و غیر واقعی باعث شد تا دوباره تجربه تلخ بی حاصلی حضورگردشگری ایران در نمایشگاههای بین المللی صنعت گردشگری تکرار شود.

این در حالی است که محمد حسن کرمانی رئیس هیات مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی هوایی کشور در این زمینه اعتقاد دارد تا زمانی که حضور در نمایشگاههای بین المللی را دولتی ها مدیریت کنند اوضاع کشور و صنعت گردشگری ایران همین است که می بینیم و صرفا در این نمایشگاهها مقداری آش و سوهان از ایران پخش خواهد شد.

بخش خصوصی توان مدیریت بهتری دارد

از سوی دیگر این فعال عرصه گردشگری می گوید: عدم هماهنگی مجریان امور نمایشگاهی با بخش خصوصی در گزینش نمایشگاههای سراسر جهان ، تاخیر و تعلل در زمینه اطلاع رسانی این گروه در ایجاد فضای نا مناسب حضور صنعت گردشگری ایران در اینگونه نمایشگاهها را فراهم می کند .

کرمانی در این زمینه می افزاید : جای تردید نیست که همگان درباره خصوصی بودن صنعت گردشگری اطلاع دارند و از دولت فقط انتظار حمایتی دارند اما در کشورما کاملا برعکس عمل می شود این دولتی ها هستند که تصمیم می گیرند ایران در کدام نمایشگاه شرکت کند یا نکند ، این موضوع واقعا بدون برنامه ریزی و غیر کارشناسی است  و امیدواریم که دولت یازدهم با توجه به رویکرد مناسب خود در گردشگری در این زمینه نیز همکاری های لازم به بخش خصوصی را فراهم کند تا علاوه بر شناخت دقیق از بازارهای هدف برای حضور گسترده در نمایشگاههای مربوطه نیز برنامه ریزی کنیم.

رئیس هیات مدیره انجمن دفاتر خدمات مسافرت هوایی ایران در این زمینه ادامه می دهد : باید با استفاده از امکانات دولتی و فضای مناسبی که دولت یازدهم در سطح بین المللی ایجاد کرده و با همکاری نزدیک و گسترده بخش خصوصی نقشه راهی دقیق و هدفمندی از حضور گسترده ایران در نمایشگاههای بین المللی صنعت گردشگری سطح جهان ترسیم کنیم تا در آینده شاهد رشد حضور گردشگران خارجی در کشور باشیم و از منافع حاصل آن بهرمند شویم.

این در حالی است که علی اکبر غمخوار ، ضمن تاکید بر شناسایی دقیق از بازارهای هدف گردشگری کشورمان نیز در این زمینه می گوید: این پرسش همواره مطرح بوده است که بازارهای هدف گردشگری ایران براساس چه برنامه و معیاری مشخص شده‌اند، چون کشورها همواره برنامه‌ای جامع برای بازارها و نمایشگاه‌های خود دارند. 

وی با بیان این‌که برنامه‌ریزی برای انتخاب بازارهای هدف و نمایشگاه‌های بین‌المللی گردشگری همواره در کشورمان براساس آزمون و خطا بوده است، می افزاید: در ایران معمولا فهرستی از نمایشگاه‌هایی که تاکنون در آن‌ها حضور داشته‌ایم یا بازارهایی که نمایندگان کشور برای شرکت در نمایشگاه‌های آن اعلام آمادگی کرده‌اند،‌ تهیه می‌شود و در اختیار بخش خصوصی برای انتخاب قرار می‌گیرد، بدون این‌که به بازخورد حضور در این نمایشگاه‌ها توجه شود. 

این عضو انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی تصریح می کند: سازمان میراث فرهنگی و گردشگری پیش از برنامه‌ریزی برای نمایشگاه‌های بین‌المللی گردشگری باید از آژانس‌های شرکت‌کننده در این نمایشگاه‌ها تعداد گردشگر جذب‌شده و اثربخشی این حضور را استعلام کند و در این‌باره تحقیقاتی انجام شودتا در صورت عدم موفقیت حضور در یکی از نمایشگاهها دوباره این اشتباه را سال بعد تکرار نکنیم و با صرف هزینه ای هنگفت در آن شرکت نکنیم یا اینکه راهکار مناسبی برای آن و استفاده بهینه از حضورمان در آن نمایشگاه بیاندیشیم.