سرزمین سیام؛ بازار هدفی مناسب برای صادرات نامرئی ایران

شیخ احمد قمی ، گوهری برای جذب گردشگران تایلند

نویسنده: شیدا رمزی

سال هاست توسعه گردشگری ایران جزو برنامه های مسئولان و مقام های بلند پایه کشورمان است و با رویکار آمدن دولت تدبیر و امید این برنامه ظاهرا رنگ و بوی تازه ای به خود گرفت و با جدیت پیگیری شد؛ تاجایی که خبر از شناسایی و ایجاد بازارهای هدف جدید برای گردشگری ایران به میان آمد.

برگزاری جلسات، کارگروه های تخصصی و البته همکاری های گردشگری با دیگر کشورها از جمله برنامه های مدونی بود که در این زمینه از سوی مسئولان ارایه شد و در حال پیگیری است اما نکته ای بسیار مهم در این زمینه یعنی توسعه صادرات نامرئی ایران با توجه به امتیازات برخی از این بازارها همچنان در هاله ای از ابهام باقی مانده و بدون اینکه زیاد در مورد آن اظهار نظر شود دور از دسترس فعالان این بخش قرار گرفته است.

این نکته چیزی نیست به جز شناسایی و ارتباط با بازارهای هدف گردشگری قابل دسترس برای کشورمان، مواردی که مسئولان گردشگری ایران از چندی پیش به دنبال یافتن آن بودند حال انکه بسیاری از بسترها برای ایجاد ارتباط و توسعه گردشگری در برخی از کشورها مهیاست اما نادیده گرفته شده است.

در این زمینه جلسات متعددی برای شناسایی بازارهای هدف گردشگری ایران برگزار شدو  کشورهای اروپایی و برخی از دیگر کشورهای دهکده جهانی به عنوان بازار هدفی مناسب برای ایران مطرح شد که برخی دارای دین مشترک با ایران هستند و دیگران با ارتباط تنگاتنگ سیاسی خود به عنوان گزینه ای مناسب در این زمینه شناخته شده اند.  این در حالی است که تعداد انگشت شماری از آنها مثل تایلند برای ایران دارای امتیازات وی‍ژه ای بوده و نباید در این شرایط به انها بی توجه بود.

شاید با شنیدن یا دیدن نام تایلند بسیاری به مسیر تورهای گردشگری یکطرفه از ایران به این کشور یا همان سرزمین لبخندها فکر کنند اما نکته اینجاست که سرزمین سیام به عنوان بازاری بکر در توسعه گردشگری ایران همچنان ناشناخته باقی مانده و فعالان بخش خصوصی و البته دولتی ها به آن کاملا بی توجه باقی مانده اند.

این کشور با پذیرایی سالانه حدود 25 میلیون گردشگر از سراسر جهان به عنوان یکی از مقاصد گردشگری دنیا همواره در صدر اخبار گردشگری  قرار گرفته و تجارب گرانبهایی در این زمینه در اختیار دارد. در حالی که ایران در این زمینه نیازمند توسعه گردشگری و البته ارتقای سطح کمی و کیفی خدمات گردشگری خود است هنوز به امتیازات وجودی تایلند اعتنا نکرده و آنها را نادیده گرفته است.

چهارقرن نام خوش ایران در سیام

ارتباط نزدیک و شناخت بیش از 4 قرن ایران با سیام و  وجود شخصیتی تاریخی به نام شیخ احمد قمی در این کشور می تواند به عنوان گوهری برای توسعه گردشگری ایران مورد استفاده قرار گیرد.

شخصیتی که در حدود سال‌های ۱۶۲۰ (میلادی)، در دوران پادشاه «سوگ تام» در سیام زندگی می کرد به دلیل  زیرکی و هوشیاری در امور بازرگانی شخصیت ممتاز و شناخته شده ای در میان مردم بود و به همین دلیل به دربار فراخوانده شد و در آنجا فعالیت خود را به عنوان یکی از اعضای دربار آغاز کرد.

شیخ احمد قمی از آن پس نیز منصب‌های مختلف دربار را در اختیار خود داشت و مورد اعتماد پادشاه تایلند بود. در جریان خیانت ژاپنی‌ها ، وی از پادشاه حمایت کرد و با مخالفان حکومت به مبارزه پرداخت و سرانجام با همکاری نیروی وفادار به پادشاه، این خیانت را خنثی کرد. وی بعد از این جریان، به منصب‌های عالی دربار رسید و حتی مقام «جاوپایاباوان راش نایوک» که تقریباً معادل با وزیر اعظم است، به وی اعطا شد.

این شخصیت برجسته که اصالتی ایرانی داشت ، بنیانگذار یکی از خانواده های معروف و مشهور تایلند با نام ... شد تا جایی که پس از مرگش هم اکنون از نوادگان وی نیز در دولت تایلند مشغول به کار هستند و از خوشنامی جد خود بهره برده اند .

بد نیست بدانیم مقبره شیخ احمد قمی هم اکنون در کالج تربیت معلم آیوتایا است و مورد احترام تایلندی‌ها قرار دارد. شخصیت‌های سیاسی و یا دینی که از جمهوری اسلامی ایران به تایلند سفر می‌کنند، معمولاً به زیارت مزار او می‌روند.

امتیاز این بازار هدف چیست؟

اگر از امتیاز ویژه وجود مقبره این شخصیت معتبر در آیوتایا یا همان شهر سوخته سیام و اعتبارش میان جامعه مسلمان تایلند بگذریم ؛ با توجه به ابتکار عمل رایزن فرهنگی ایران برای برگزاری هفته فرهنگی شیخ احمد قمی در آیوتایا هرسال از 27 تا 30 اردیبهشت نام ایران ، البته در کنار جاذبه هایش برای ساکنان سیام بخصوص مسلمانانش تکرار می شود که در واقع فرصتی مناسب برای استفاده جامعه گردشگری ایران از این موضوع برای جذب حداکثری گردشگران تایلندی است.

این در حالی است که با توجه به آمار ارایه شده از سوی برخی مقامات رسمی هم اکنون دانشجویان بسیاری از سیام در کشورمان چه در زمینه تعالیم دینی و چه در علوم دیگر مشغول به تحصیل هستند و ایران و تمام جاذبه های اسلامی آن برای بسیاری از تایلندی ها شناخته شده است . پس نمی توان به این نکته بی تفاوت بود که ایران همیشه نامی آشنا برای تایلندی هاست و نباید این نام نیک را تک بعدی در زمینه ارتباط مذهبی دانست و به دست فراموشی سپرد؛ چون پتانسیلی گرانبها در توسعه گردشگری بوده و می توان از آن در جهت توسعه صادرات نامرئی ایران استفاده کرد.

بنابراین لازم است مسئولان گردشگری و البته بخش خصوصی صادرات نامرئی ایران با توجه به اهمیت توسعه گردشگری کشورمان در برخی از بازارهای هدف بدون اینکه نیازمند سرمایه گذاری بسیار زیادی باشند در این زمینه فعالیت گسترده داشته و به افق های بالاتری دست یابند.

 اما دریغ از اینکه هنوز سرزمین سیام به عنوان بازاری بکر در گردشگری ایران نادیده گرفته شده که شاهد مثال آن نیز حضور کمرنگ صنعت گردشگری ایران در چهاردهمین نمایشگاه گردشگری TTM+ تایلند است.

باکس:

شهر تاریخی آیوتایا  قبل از بانکوک به مدت ۴۱۷ سال پایتخت تایلند به شمار می رفته و  یکی از تاریخی ترین بناهای این کشور است که در زمان خود از بزرگترین شهرهای دنیا و مرکز تمدن آسیای جنوب شرقی بوده است.

 پادشاهی آیوتایا که در سال ۱۳۵۰ ایجاد شده بود و در واقع دومین پایتخت سیام پس از سوخوتای Sukhotai به شمار می رفت، در قرن ۱۶ به اوج قدرت، ثروت و فرهنگ رسید و قلمرو آن فراتر از لائوس، کامبوج و برمه کنونی گسترش یافته و حتی با فرانسه زمان لویی چهاردهم رابطه داشت. آیوتایا در ۸۹ کیلومتری شمال شهر بانکوک قرار گرفته و معماری آن ترکیبی از هنر معماری کامبوج و هنر دوره سوخوتای است. این شهر که بسیاری در قرن ۱۷ آن را از زیباترین شهرهای جهان می دانستند، از سال ۱۹۹۱ در فهرست آثار جهانی یونسکو قرار گرفته است.